Inhoudsopgave
Assertiviteit wordt nog regelmatig als een negatieve eigenschap gezien en ervaren. Dat komt omdat assertief communiceren nogal eens wordt verward met het hebben van een grote mond of eigenwijs zijn. “Die is iets té assertief”, hoor je dan.
Toch is het een eigenschap waar we allemaal zo nu en dan best een beetje meer van mogen hebben. Assertiviteit houdt namelijk ‘zelfbewuste of psychische weerbaarheid in’, aldus van Dale. Wij omschrijven assertiviteit als jezelf durven zijn, voor jezelf op durven komen en op een open en eerlijke manier je eigen belangen behartigen. Maar wel met respect voor anderen. Het betekent dus niet dat je een grote mond hebt of alleen aan jezelf denkt.
De werkwereld van nu
In een werkwereld waar overspanning en burn-outs aan de orde van de dag zijn, zou je willen dat medewerkers iets assertiever durven te zijn. Wat een verschil zou het maken als een medewerker durf uit te spreken dat een project net even te veel is, of aangeeft dat die nieuwe taken niet goed te combineren zijn met de thuissituatie. Dat zou waarschijnlijk veel positieve gevolgen hebben op zaken als stress, motivatie en ziekteverzuim.
Het tegenovergestelde van assertiviteit is subassertief gedrag. En dat is een manier van doen waar we nog te veel mee te maken hebben op de werkvloer. Dat uit zich bijvoorbeeld in medewerkers die altijd bijspringen, ook al kunnen ze de extra workload er juist even net niet bij hebben. Subassertief gedrag uiit zich ook in het maken te veel uren, moeite hebben om ‘nee’ te zeggen en veel te pleasen. Want als je dat niet doet stel je anderen teleur, en dat wil je natuurlijk vooral niet hebben.
Dat dat in veel gevallen op deze manier gebeurd is erg jammner. Want werknemers die hun eigen grenzen durven aan te geven zijn juist erg waardevol. Zoals we al zeiden reduceert het stress. Maar daarnaast zorgt het er ook voor dat taken afkomen, deadlines gehaald worden en de organisatie mensen efficiënt kan inzetten.
De voordelen van assertiviteit op de werkvloer
We hebben al een aantal voordelen van assertief gedrag benoemd. Maar assertiviteit heeft nog meer positieve gevolgen. We zetten er hieronder een paar voor je op een rijtje:# Voordeel 1
Het voorkomt dat je gespannen raakt of oververmoeid. Je bent niet continu meer bezig confrontaties uit de weg te gaan of je af te vragen hoe je overkomt op anderen. Je houdt energie over die je anders besteedt aan allerlei piekergedachten die door je hoofd schieten. Sterker nog; het geeft je rust en je houdt energie over!
- Je kiest zelf wat je wel en niet doet. Dat geeft een gevoel van zelfvertrouwen;
- Je krijgt meer controle over je agenda omdat je bewuster met je tijd omgaat;
- Je geeft collega’s meer kans om rekening te houden met wat jij prettig vindt;
- Je prioriteert beter, waardoor bijvoorbeeld deadlines vaker gehaald worden;
- Je levert kwalitatief beter werk omdat je niet ‘gestoord’ wordt door randzaken;
- Je motivatie, vitaliteit en werkgeluk worden gestimuleerd;
- Et cetera, et cetera.
Assertiviteit; Ja, graag!
Een beetje meer assertief gedrag kan dus zeker geen kwaad. Je mag best voor jezelf opkomen. Wanneer je geen assertieve houding aanneemt en je alles maar over je heen laat komen, kom je jezelf snel genoeg tegen. Dus: assertiviteit, ja graag! Maar hoe pak je dat precies aan?
Een makkelijke manier om te achterhalen waar en wanneer jij meer assertiviteit mag tonen is door het benoemen van je valkuilen. Wat zijn situaties waarin jij subassertief gedrag vertoont? En waarom vertoon je dat gedrag dan? Zet dit eens voor jezelf op papier. Beschrijf deze specifieke situaties helder en tot op detailniveau. Je zal merken dat het al veel makkelijker wordt om assertief gedrag te vertonen wanneer je jezelf bewust maakt van situaties waarin dat gewenst is.
Kleine stappen naar meer assertiviteit
Goed om te beseffen: assertiviteit is meer dan alleen datgene wat er uit je mond momt. Het heeft ook te maken met je houding, met je non-verbale communicatie, met je voorbereiding op het overbrengen van een boodschap, et cetera. Klinkt dat complex? Valt wel mee! Want zoals iedere verandering begint het vertonen van assertiever gedrag ook met kleine stapjes. Je kan bijvoorbeeld beginnen met deze punten:
Ken je agenda en tijdsindeling
Om je grenzen aan te kunnen geven moet je wel weten waar die precies liggen. Merk je bijvoorbeeld dat je continu taken krijgt toegeschoven van collega’s waar je eigenlijk geen tijd voor hebt? Verdiep je dan een goed in je agenda en de indeling van jouw tijd. Want alleen als je weet wat je allemaal moet doen kan je krachtig aangeven dat je voor additionele taken geen tijd hebt. Dit is natuurlijk maar één voorbeeld van assertiviteit. De achterliggende gedachte is dat een goede voorbereiding het halve werk is.
Evalueer en werk aan je houding
Kijk eerst eens naar je houding. Wat straal jij uit? Een zelfverzekerde, daadkrachtige houding is belangrijk. Helemaal als je een gesprek wilt aangaan waarin je voor je eigen belangen op wilt komen. Een daadkrachtige houding heb je als je rechtop staat, mensen in de ogen kijkt en zelfverzekerd praat. Een krachtige houding helpt je simpelweg om je boodschap meer kracht te geven.
Houdt respect voor je gesprekspartner
Blijf altijd rustig, vriendelijk en respectvol. Assertief is natuurlijk niet hetzelfde als lomp. Zolang jij rustig en vriendelijk blijft zal je merken dat je dit respect ook terugkrijgt. Het wordt op die manier makkelijker om assertieve keuzes te maken én de onderlinge relatie met collega’s sterk te houden.
Leer ‘nee’ te zeggen
Het woord ‘nee’ is erg ondergewaardeerd. Sterker nog: het wordt soms wel eens als een vies of eng woord gezien. Maar oefen eens met dit woord. Vraagt iemand iets dat je liever niet wilt doen? Zeg dan gewoon eens ‘nee’. Je zal merken dat je gesprekspartner dit in veel gevallen prima vindt en je net zo aardig en professioneel vindt als eerst.
De incompany workshop effectief assertief
Willen jij en je collega’s werken aan jullie assertiviteit, maar vinden jullie dit moeilijk, spannend of eng? We hebben goed nieuws: want assertief gedrag is te leren. In onze incompany workshop Effectief assertief leren jullie om op een assertieve manier keuzes te maken, zonder de relatie met collega’s te beïnvloeden.
We gaan onder andere werken aan jullie kennis van assertiviteit, jullie houding, jullie gedrag en jullie communicatie skills. Zo verkrijgen jullie alle kennis en kunde om assertiviteit in de toekomst zelfstandig toe te kunnen passen. Benieuwd? Neem gerust contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.
